Duurzaamheid is geen keuze meer, maar noodzaak. Dat is na de recente Climate Change Conference (COP26) in Glasgow voor iedereen duidelijk, zo blijkt ook uit het nieuwe regeerakkoord. Dat vraagt om andere manieren van reizen en vervoeren. Een bestemming bereiken per trein bijvoorbeeld, in plaats van per vliegtuig.
Dat lijkt eenvoudig, maar het is een tocht vol hindernissen, las ik laatst in het verhaal van een vrouw die vanuit Oslo naar de top wilde afreizen. Het duurde vier uur voordat ze via verschillende sites haar reis van A naar B had geboekt. En toen ze haar ticket eenmaal had, bleek dat ze vijf keer duurder uit was dan wanneer ze ervoor had gekozen te gaan vliegen. Bovendien zou ze maar liefst twaalf keer zo lang onderweg zijn en liet, eenmaal onderweg, ook de accommodatie te wensen over. Ze sliep slecht en het eten was matig. Ik ben ervan overtuigd dat dat anders kan en moet. Ook voor goederenvervoer, want al zul je goederen niet horen klagen, het proces is vergelijkbaar.
Ruimte voor verbetering
Voor het zover is, is er veel werk aan de winkel. Maar er is ruimte voor verbetering en concrete plannen om die te benutten zijn er ook. Al zijn die vaak groots en meeslepend, zoals het Programma Hoogfrequent Spoorvervoer (PHS), het European Rail Traffic Management System (ERTMS), goederencorridors of plannen voor digitalisering. En groot denken is noodzakelijk, maar alle plannen realiseren kan alleen wanneer er veel kleine, samenhangende stappen worden gemaakt over de volle breedte van logistiek, mobiliteit en infrastructuur. Enerzijds om de basis op orde te krijgen voordat nieuwe processen en technologieën kunnen worden geïmplementeerd. Anderzijds om toe te kunnen werken naar een state-of-the-art-vervoerssysteem. Alleen dan ontstaat een duurzaam systeem van infra, vervoer en geïntegreerde logistieke en mobiliteitsdiensten dat optimaal bijdraagt aan nationale opgaves als leefbaarheid, bereikbaarheid en brede welvaart.
Digitalisering biedt kansen
In het goederenvervoer investeert een toenemend aantal bedrijven in overslagterminals en spooraansluitingen. Alleen al in 2021 werkte Logitech mee aan ca. tien railoverslagterminals in Nederland en een aantal in het buitenland. Maar kan het spoornetwerk de verwachte groei van het vervoer per spoor wel verwerken? Niet zonder meer. Dat kan alleen wanneer achterstallig onderhoud en knelpunten worden aangepakt. Zo zal de benutting van spoormaterieel moet worden verhoogd, wat alleen mogelijk is wanneer de voorspelbaarheid van de vervoersprocessen verbeterd wordt. Maar daarmee zijn we er nog niet. Dat vraagt ook meer ketentransparantie en een betere afstemming tussen verschillende partijen. Daar horen goede afspraken bij en vergaande digitalisering, zodat snelle uitwisseling van data kan plaatsvinden. Bijkomend voordeel is dat dat ook weer leidt tot inzichten waarmee verdere optimalisatie kan plaatsvinden.
Mobiliteit als dienst
Digitalisering gaat niet alleen over railgoederenvervoer vervolmaken, maar ook het reizigersvervoer. Steden zullen door verstedelijking fors in aantal inwoners groeien, maar de ruimte voor infrastructuur blijft gelijk. Lightrail wordt daarvoor als belangrijke oplossing gezien. En met die beperkte ruimte zullen we een spreekwoordelijke schoenlepel nodig hebben om dat op de juiste voorwaarden binnen de ruimtelijke, financiële en operationele kaders in te passen. En ook daar gaat het erom dat met bestaande middelen de beschikbare ruimte zo optimaal mogelijk benut wordt. Dat betekent opnieuw ketentransparantie, digitalisering en data delen, zodat de reiziger straks verzekerd is van beter en goedkoper vervoer, omdat mobiliteit wordt aangeboden als dienst.
Ontzorgd op reis
Logitech Adviseurs & Ingenieurs wil de komende jaren met haar expertise op het gebied van rail graag een bijdrage leveren en deze uitdagingen aangaan. Want wanneer deze ontwikkelingen zijn gerealiseerd kan de reislustige vrouw, wiens reisverslag ik las, een tocht in het vervolg via één app boeken. Onderweg krijgt ze dan updates over wijzigingen in aankomst- of vertrektijden en advies over wat te doen als haar reis onverhoopt anders verloopt. Het zou reizen per trein voor haar een stuk overzichtelijker, aangenamer en goedkoper maken. En hopelijk wordt er dan in de tussentijd ook gewerkt aan een comfortabeler reis, zodat ze beter slaapt en goed kan eten. En voor goederenvervoer zou ik eenzelfde scenario kunnen schetsen.
Sinds 1 november mag ik leidinggeven aan dit mooie bedrijf en ik heb er zin in om samen met onze adviseurs en ingenieurs aan de slag te gaan om een bijdrage te leveren aan de maatschappelijke uitdagingen rond railvervoer.
Gerard Eijkelenboom
g.eijkelenboom@logitech.nl
Foto: © Mel Boas – Boasphoto.nl
